W ramach PROW 2014 – 2020, w przypadku pomocy, która jest przyznawana w formie refundacji kosztów kwalifikowalnych, beneficjenci są zobowiązani do ponoszenia tych kosztów zgodnie z zasadami konkurencyjności.
Stosowanie zasad konkurencyjności wydatków jest wymogiem unijnym, który znalazł odzwierciedlenie w przepisach krajowych, tj. w art. 43a ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 – 2020 (Dz. U. z 2018 r. poz. 627) („ustawa”), oraz w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 lutego 2018 r. w sprawie wyboru wykonawców zadań ujętych w zestawieniu rzeczowo-finansowym operacji oraz warunków dokonywania zmniejszeń kwot pomocy oraz pomocy technicznej (Dz. U. poz. 396).
W dniu 19 grudnia 2013 r. Komisja Europejska wydała decyzję C(2013)9527 w sprawie określenia i zatwierdzenia wytycznych dotyczących określania korekt finansowych dokonywanych przez Komisję w odniesieniu do wydatków finansowanych przez Unię w ramach zarządzania dzielonego, w przypadku nieprzestrzegania przepisów dotyczących zamówień publicznych. Komisja Europejska potwierdziła, że nowe wytyczne mają zastosowanie do wszystkich funduszy poddanych zarządzaniu dzielonemu zawartych w wieloletnich ramach finansowych na lata 2014 – 2020, w tym do PROW 2014 – 2020. Z treści ww. wytycznych wynika jednoznacznie, że obejmują one również zamówienia nieobjęte dyrektywami i przepisami prawa zamówień publicznych. Wytyczne wskazują na konieczność zapewnienia w takich zamówieniach zasad równego traktowania, niedyskryminacji oraz przejrzystości.
Przyjęte w ramach PROW 2014 – 2020 rozwiązania są analogiczne do zasad obowiązujących w funduszach strukturalnych w celu zapewnienia równego traktowania beneficjentów korzystających z pomocy w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności na lata 2014 – 2020.
Przekazano, że przepisy unijne nie regulują wartości zadania, od jakiej zastosowanie mają mieć zasady konkurencyjności. Co do zasady wszystkie wydatki refundowane z EFRROW powinny być racjonalne i zgodne z zasadami uczciwej konkurencji. Nałożenie na beneficjentów obowiązku stosowania rozbudowanych procedur konkurencyjnego wyboru wykonawcy w przypadku każdego wydatku ponoszonego w ramach operacji realizowanej w ramach PROW 2014 – 2020 powodowałoby jednak nadmierne obciążenie beneficjentów i w rezultacie prowadziłoby do paraliżu wdrażania tego Programu. W związku z tym, bazując na doświadczeniach instytucji zaangażowanych we wdrażanie funduszy strukturalnych, a także wzorem przepisów dotyczących zamówień publicznych postanowiono, że zasada konkurencyjności zastosowanie będzie miała dla zadań o pewnej określonej wartości minimalnej. Określony w przepisach ustawy próg konkurencyjności w ramach PROW 2014 – 2020 na poziomie przyjętym w ramach Prawa zamówień publicznych, 30 000 euro netto, zapewnia równe traktowanie beneficjentów mających obowiązek stosować PZP i beneficjentów, którzy takiego obowiązku nie mają.
Zasady konkurencyjności obowiązują beneficjentów wszystkich instrumentów PROW 2014 –2020, w ramach których pomoc przyznawana jest w formie refundacji kosztów kwalifikowalnych i nie ograniczają się do instrumentu „Modernizacja gospodarstw rolnych”
Poinformowano, że zgodnie z postanowieniami umów o przyznaniu pomocy w ramach poszczególnych instrumentów wsparcia (także w przypadku operacji typu „Modernizacja gospodarstw rolnych”), beneficjenci mają możliwość przedstawienia dokumentacji z przeprowadzonego postępowania w sprawie wyboru wykonawcy danego zadania ujętego w zestawieniu rzeczowo-finansowym operacji przed złożeniem wniosku o płatność. Jeżeli złożona przez beneficjenta dokumentacja zawiera braki lub uchybienia, beneficjent wzywany jest do złożenia uzupełnień lub wyjaśnień w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania.
W czwartej edycji, na lata 2019-2023, zaplanowano realizację 45 zadań badawczych, które zostały ujęte w cztery grupy tematyczne:
- Kontrola występowania substancji niedozwolonych w żywności pochodzenia zwierzęcego i substancji niepożądanych w paszach;
- Ocena występowania chorób odzwierzęcych;
- Ocena stanu występowania chorób zakaźnych zwierząt gospodarskich;
- Panel szkoleniowy uwzględniający szkolenia dla Inspekcji Weterynaryjnej.
Przy opracowywaniu aktualnej edycji Programu, wzorem lat poprzednich uwzględniono oprócz kontynuowanych zagadnień, aktualną europejską i światową sytuację epidemiologiczną w zakresie chorób zakaźnych zwierząt, monitorowanie zagrożeń obecnych i przewidywanych, a także nowe zadania określone przepisami Unii Europejskiej.
Zasadniczym celem Programu jest stworzenie aktualnego profilu występowania zagrożeń dla zdrowia publicznego wynikających z występowania istotnych chorób zakaźnych zwierząt, zoonoz i skażeń żywności pochodzenia zwierzęcego i pasz.
Pierwsza grupa tematów to kontynuacja dotychczasowej problematyki, pozwalająca na jej dotychczasowe monitorowanie i śledzenie tendencji rozwoju. Taka ocena stanowi szczególnie cenne narzędzie dla analizy ryzyka w obszarach objętych badaniami.
Kolejna grupa zadań dotyczy badań mających na celu potwierdzenie statusu Rzeczypospolitej Polskiej jako państwa wolnego od określonych chorób zakaźnych zwierząt. Potwierdzenie to eliminuje ograniczenia w międzynarodowym obrocie zwierzętami i żywnością pochodzenia zwierzęcego. Brak takich badań mógłby doprowadzić do konieczności badania całej pochodzącej z Polski żywności, co oznaczałoby jednoznacznie podniesienie jej ceny i równocześnie zmniejszało konkurencyjność na rynkach międzynarodowych.
Trzecia grupa zadań to nowe zadania będące odpowiedzią na zmieniającą się sytuację epidemiologiczną i prawną w Unii Europejskiej w obszarze realizacji Programu.
Również sprawdzonym wzorem poprzednich edycji wprowadzono panel szkoleniowy dotyczący szkoleń specjalistycznych dla pracowników Inspekcji Weterynaryjnej. Szkolenia te są integralną częścią obowiązkowego szkolenia ustawicznego dla pracowników Inspekcji i osób upoważnionych do przeprowadzenia kontroli urzędowych zgodnie z przepisami obowiązującymi w Unii Europejskiej.
Realizacja Programu będzie wymagała wydatkowania z budżetu państwa w latach 2019-2023 kwoty 75 916 000 zł. Wydatki z budżetu państwa zostaną określone zgodnie z harmonogramem ich wydatkowania w ustawach budżetowych na poszczególne lata w części 32-Rolnictwo.
Program „Ochrona zdrowia zwierząt i zdrowia publicznego” w latach 2019-2023, tak jak dotychczas, będzie realizowany przez Państwowy Instytut Weterynaryjny - Państwowy Instytut Badawczy w Puławach.
Z perspektywy wieloletniej oceny realizacji Programu Wieloletniego „Ochrona zdrowia zwierząt i zdrowia publicznego” w latach 2003-2018” daje ona podstawy do stwierdzenia, ze realizacja przedmiotowego programu przyczynia się do wywiązywania się Polski z obowiązków nałożonych na kraje członkowskie przepisami UE, w zakresie, jaki ten program obejmuje.
źródło: Gospodarz.pl/MRiRW/ Iwona Chromiak foto: pixabay.com